Hygienic Design in het post-corona tijdperk

Blogpost door: Wouter de Heij

op 04 mei, 2020

Elk virus – zoals corona- heeft het in zich om exponentieel te groeien. Exponentiële groei is een moeilijk te ‘bevoelen’ fenomeen. Maar stel je eens voor dat je een oneindig stuk papier eerst eenmaal dubbel vouwt, en dan tweemaal, en dan nog eens, In dat geval heb je al 8 lagen papier, zo dik is dit dan nog niet. Maar als we doorgaan dan gaan we van 8 naar 16 (4x), naar 32 (5x), naar 64 (6x). Tellen we door dan zitten we bij 10-keer vouwen op 1024 velletjes, dit is al niet meer vouwbaar denk ik. Met corona zagen we dat de fameuze R0 waarde ongeveer 2,3 was, dit betekent dat elk persoon 2,3 mensen besmet elke paar dagen. Ook daar zie je exponentieel curves. Laat je zo’n virus los op de hele samenleving zonder maatregelen te nemen dan zou binnen twee maanden 80% besmet geweest zijn en zouden er misschien meer dan 100.000 mensen gestorven zijn en was er een IC capaciteit van 25.000 bedden of meer nodig. Deze ramp is in Nederland gelukkig goed afgewenteld door de genomen maatregelen.

Het fenomeen van exponentiële groei kent onze sector ook bijzonder goed. Net als virus pandemieën in een samenleving kunnen bacteriën ook exponentieel groeien. Als de omstandigheden correct zijn dan kan een pathogene bacterie zich elke 20 minuten verdubbelen. Na een uur heb je er dan 8 en in de uren hierna kan het flink uit de hand lopen: een potentiële voedselinfectie bron is daardoor snel gecreëerd. Gelukkig heeft de gemiddelde voedselproducent zijn zaakjes op orde en is het aantal uitbraken zeer gering.

Hoe doet een voedselproducent dat dan? Hoe garanderen we dat de risico’s extreem laag zijn in moderne ketens? Simpel wij levensmiddelentechnologen en microbiologen hebben een “systeem” uitgevonden dat bestaat uit vier belangrijke elementen:

1: HACCP inclusief de risicoanalyses van het product en technisch-proces vormt de basis (en dus ook verplicht bij wet).

2: Conserveerstrategieën waaronder drogen, pasteuriseren en steriliseren en soms conserveermiddelen.

3: Hygienic Design van machines, productie-lijnen en fabrieken, inclusief bijbehorende reinigingsprotocollen.

4: Monitoring en analyse van grondstoffen en omgeving op ‘reinheid’. Ken je grondstoffen, beoordeel je toeleveranciers op hun kunnen en weet waar alles vandaan komt.

Mijn stelling is dat de blauwdruk van de (toekomstige) aanpak van deze corona-pandemie goed vergeleken kan worden met de aanpak zoals we in de voedselwereld gewend zijn toe te passen. Hier kan de samenleving (politiek Den Haag) van leren zonder dat wij het wiel opnieuw hoeven uit te vinden. Laat ik de vergelijking tussen voedselproductie en deze corona-pandemie proberen toe te lichten op basis van bovenstaande vier punten:

Een systeem van risicoanalyse is er niet voor corona is gebleken. En vooral niet op het niveau van sector of bedrijf. Hier ligt een grote kans! De gebruikte ‘conserveermethode’ om het virus dood te maken is a) alcohol en b) water en zeep. Maar er zijn veel meer manieren om virussen kapot te maken. Ook hier zouden we de technologie-kennis uit de levensmiddelensector kunnen gaan inzetten.
Ziekenhuizen, verzorgingstehuizen en grote zalen zijn zelden ontworpen rondom het fenomeen ‘hoe voorkom ik een virus besmetting’. Met de ogen van een Hygienic Design expert ga je echt anders naar het ontwerp en inrichting van gebouwen kijken. Onze sector heeft deze kennis!

Net als je geen individuele voedselproducten kunt monitoren kan je ook niet elke Nederlander elke dag testen op corona. Maar testen moet wel! De statistiek van correct testen (van de omgeving!) en het analyseren van de resultaten is iets waar GGD’s voor zijn. En ik denk dat GGD en levensmiddelentechnologen veel van elkaar kunnen gaan leren. Wij mensen ontmoeten mensen die potentieel ziek zijn. Een voedselproducent koopt ingrediënten in die ook potentieel besmet kunnen zijn. Een voedselproducent beoordeelt zijn toeleveranciers grondig voordat er grondstoffen ingekocht worden. Hoe zou dat kunnen uitpakken in de toekomst? Willen we het gele GGD paspoort aan elkaar gaan tonen?

Ik heb niet alle antwoorden maar ik weet wel dat als we de praktijk kennis in het voedselsysteem gaan mobiliseren we veel nuttig werk kunnen doen voor onze hele samenleving. Hoe sneller we weer volledig aan de slag kunnen hoe beter. Maar we moeten ons nu ook gaan klaarmaken voor een post-corona tijdperk waarin virussen altijd ronddwalen, en risico’s op volgende golven of uitbraken aanwezig blijven. De levensmiddelensector heeft haar lessen geleerd in de laatste vijftig jaar en op basis hiervan een heel systeem opgetuigd rondom HACCP en Hygienic Design. Onze samenleving heeft nu een grote wake-up call ervaren: een pandemie is niet een theoretisch concept, het is een reëel risico. Laten we daarom als GMV lid ook ander sectoren gaan helpen met hun “hygienic uitdagingen”!

 

Wouter de Heij

Bestuurslid GMV
CEO of TOP b.v

 

Op de hoogte blijven?

Schrijf je in om op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen in de AgriFood sector.

Meer uit de GMV blog

Blog

06/12/2021

2 minuten lezen

Terugblik op 2021

Wat zullen we er eens van zeggen, 2021, wat voor een jaar is het geweest? Voor velen nog steeds niet het jaar waar we naar hadden uitgekeken na vaccinatie en zeker nog niet terug naar het ‘normale’ leven, zoals velen hadden gehoopt.

Lees verder
Blog

01/11/2021

1 minuut lezen

De tijd vliegt…

Vandaag precies twee maanden geleden ben ik begonnen in mijn nieuwe rol binnen de GMV. En wat is de tijd voorbijgevlogen. Ik heb de afgelopen weken al veel mooie initiatieven en bedrijven voorbij zien komen.

Lees verder
Blog

04/10/2021

4 minuten lezen

Even bijpraten ….

Na onze laatste algemene ledenvergadering (ALV) kort voor de zomer, zullen zeker diegenen van u die bij deze ALV aanwezig waren, zich bij de recente sympathieke introductie van Eveliene Langedijk afgevraagd hebben: "Hoe zit dat dan met Maureen en Marcel?", vooral omdat we net de zwaardere rol van Maureen binnen de GMV aangekondigd hadden.

Lees verder